Tekst: Wes van Geneijgen
Voor Bibliotheek Eindhoven
Dick Lubbersen heeft samen met zijn vrouw Ellen Kroeze, Atelier|Helderrood opgericht in Emmen. Hij is beeldend kunstenaar en maakt onder andere schilderijen, beelden, installaties en Land Art-projecten. Over dat laatste onderwerp gaat het onderstaande interview.
Hoe ben je in aanraking gekomen met Land Art?
“Dat is zo’n dertig jaar geleden geweest toen ik als twintigjarige op de lerarenopleiding zat. Daar werd door docenten twee jaar achter elkaar een werkweek Landart georganiseerd. Toen kwam ik erachter dat het mij zeer aansprak. Aangezien het twee belangrijke zaken voor mij verenigde, kunst en de natuur.
Ik was namelijk natuur- en kunstliefhebber. Na deze eerste kennismaking ben ik mij er verder in gaan verdiepen door er boeken over te lezen. Ik herkende al snel dat ik het mooi vond dat alles zich buiten afspeelde, in de natuur. En die werkt inspirerend, kijken wat ik ermee kon, was fascinerend.”
Ben je er toen ook gelijk iets mee gaan doen?
“Nou het kwam in de jaren daarna bij vlagen weer bij mij naar boven en dan deed ik er iets mee. Maar het was niet zo dat ik mij er toen al helemaal op toelegde. Dat is ruim tien jaar geleden pas gebeurd. Toen heb ik het volledig omarmd.”
Hoe is Atelier|Helderrood ontstaan?
“Met mijn vrouw ben ik Atelier|Helderrood begonnen, een perfecte combinatie van beeldende kunst, cursussen en workshops geven. Echt creatief ondernemen. Dit zou onder een duidelijke naam moeten, een ‘heldere naam’ verbonden met een krachtige kleur. In het werk van ons beiden komt rood vaak voor. Dus de naam Helderrood was snel geboren.”
Wat is je grootste inspiratiebron?
“Dat is uiteraard de natuur. Maar ik maak ook veel gebruik van de verzamelsite Pinterest en ik kijk ook goed rond naar wat andere kunstenaars doen. Dit gebruik ik dan ook weer in de workshops die wij geven, vaak komt daar ook weer extra inspiratie uit. Ik probeer niet stil te staan als kunstenaar en blijf mijzelf door ontwikkelen. Voor mij is Land Art een heel passende kunstvorm, doordat het de liefde voor kunst en natuur samenvoegt.”
Hoe begin jij aan een project?
“Ik werk heel conceptueel, ik heb een concept map met daarin heel veel verschillende ideeën. Daar werk ik meestal uit. In voor- en najaar heb ik vaak inspiratie voor leuke projecten. Maar inmiddels heb ik ook een paar projecten die alleen uit te voeren zijn als er sneeuw ligt. Zal je net zien dat we in 2014 geen sneeuw krijgen. Projecten ontstaan soms ook tijdens een wandeling door het bos. En dan moeten ze wel gelijk uitgevoerd worden omdat het beschikbare materiaal alleen dan beschikbaar is. Dat zijn dan bijvoorbeeld de Linescapes die ik op dit moment graag maak. Die moet je snel realiseren en dan moet je de creativiteit de vrije hand geven.”
Zit er een duidelijke rode draad in je projecten?
“Jazeker, ik heb als kunstenaar een rode draad door mijn werk, dat is niet alleen te zien in de natuurkunst maar ook in alle andere dingen die ik doe. Vaak probeer ik een verbinding te maken in de projecten met de omgeving, met de culturele waarden en met de locatie. Kijken naar het landschap, het bos of gewoon de open ruimte. Daar haal ik mijn inspiratie uit en daar wil ik dan iets mee doen. Soms zit er een soort spiegeling naar de maatschappij in, nooit op een belerende manier maar meer met het idee ‘zo kun je er ook naar kijken’. Van mensen die geconfronteerd worden met mijn werk hoor ik regelmatig dat het werk hen in eerste instantie een glimlach op het gezicht tovert, maar dat ze er later wel iets dieper over nadenken. Dat vind ik mooi. Ik speel vaker met het gegeven ‘Waarom doen we dingen op een bepaalde manier?’, dit doe ik nooit op een zware manier, maar juist speels. Proberen om mensen te prikkelen. Ik houd het liever luchtig dan zwaar.”
Hoe lang staan je projecten normaal?
“Voor mij zijn de natuurkunstprojecten altijd van tijdelijke aard. Ik heb eigenlijk maar drie projecten die een langere periode hebben gestaan, vijf jaar, maar dit kwam vooral door de sterkere materiaalkeuze. Voor mij zijn de projecten met alleen maar natuurlijke materialen, net zoals het leven, vergankelijk.
De levensduur van de meeste projecten is kort. Zo zijn de eendagsvliegen die ik maak, maar een dag te zien en worden ook die dag gemaakt met materialen die voor handen zijn.”
Welk project staat in je concept map, maar is nog niet uitgevoerd?
“Dat is het boter, kaas en beukenbos. Vier hectare bos in een vierkant. Dus mocht je nog iemand weten die dat heeft? Het idee is om een veld van 200 bij 200 meter in te delen als een boter, kaas en eieren-spel. Daarvoor zijn 729 rode en groene beuken nodig. Vroeger werden beuken in deze omgeving gebruikt als afbakening. Daarnaast hadden boeren de beuken voor de boerderij staan, de kleur symboliseerde dan of ze gepacht waren (groen) of dat ze gekocht waren (rood). Dat soort culturele achtergronden probeer ik dan mee te nemen in zo’n project. Laten we hopen dat ik het uit mag voeren. En als dat lukt dan lijkt het mij dat het boter, kaas en beukenbos mij overleeft.”
